Bu terimi daha detaylı ve anlaşılır bir şekilde açıklamak gerekirse; Örneğin; Bir aydınlatma sisteminde istatiksel açıdan yetecek kadar lamba varken, bu lambaların 100 saat kullanıldıktan sonra ışık akısı kullanılmaz hale gelir ve bu nedenle de ışık akısından %30 değer kaybedilir. Bu kaybedilen süreye de ekonomik ömür denir.
İstatiksel açıdan değerlendirilebilecek lamba sayısına sahip bir aydınlatma sisteminde, normal standartlarda %50’sinin kullanılmaz hale geldiği süreye ortalama ömür denir. Bu süre LED çiplerin birleşim yerinin sıcaklık derecesine göre değişmektedir. Bu nedenle yüksek akımda sürülen LED’lerin sıcaklıkları yüksek ise, ömürleri düşer.
LM 80-08 adı verilen bu terim LED ışık kaynaklarının zaman içinde ışık akısı azalmalarını tanımlamayan bir standarttır. Bahsi geçen bu terim LED ışık kaynağı üreticilerinin, minimum 6000 saatlik ışık akısı ölçümlerini vermelerini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle Işık akısı ölçümlerinin minimum 6000 saat, ideal olarak 10000 saatlik kullanım için her 1000 saatte bir veri alınarak yapılması önerilmektedir. 10000 saatten daha uzun süreler için de, TM 21-11 standardı kullanılmaktadır. Bu standart, LM 80-08’e göre yapılan ölçümlerden, elde edilen verilerin uzun dönem için olarak tahmin edilmesini içerir. Önerilen bu değerler, ışık akısı %70 değerine düşünceye kadar geçen süreyi, yani ortalama ömrü tahmin eder. Örnek bir LED çipinin farklı akım kademelerinde sürülmesi durumunda yapılan ömür tahmini yan tarafta verilmiştir.
Değerlendirilen ışık kaynağı ile aynı orana sahip “siyah cismin” sıcaklığıdır. Bu siyah cisimler, üzerindeki farklı dalga boylarındaki radyasyonların hepsini yuttukları için isimleri siyah cisim olmuştur. Ayrıca spektral yutma faktörü teorik olarak 1 kabul edilmektedir. Birimi Kelvin(oK)’ dir. Siyah cisme ısı enerjisi verildiğinde, önce ısınmaya başlar. Ardından sarımsı, sarı, sarı beyaz veya mavi beyaz ışık yayar. Bu ışık kaynağının rengi, ışık tayfındaki ışınım yoğunluklarının farklılığına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bu sebeple gerçek sıcaklığından daha yüksek bir sıcaklıkta olan ve “siyah cisim” gibi ışık veren cisimlerin yaydığı sıcaklığa renk sıcaklığı denir.
Işık yayan kaynağın ışık rengini, kaynak ile aynı baskınlığa sahip frekanstaki siyah kitlenin sıcaklığına dayanarak, tarif edilir ve Kelvin (K) cinsinden ölçülür. Aynı zamanda CCT değeri, ışığın rengini sıcak, nötr ve soğuk renkler olarak gruplandırır. Bu gruplandırma sonucunda, 3200K ve alt değerler sıcak, 5000K ve üst değerler soğuk, aradaki değerler ise nötr olarak kabul edilmektedir.
Işık kaynaklarının aydınlatmış olduğu, cisimlere renklerinin ayırt edilebilme özelliklerine “renksel geriverim endeksi” denir. Bu farklı ışık kaynaklarının renksel karakteristiklerini karşılaştırabilmek için de renksel geriverim endeksi (Color Rendering Index – CRI) kullanılır. Renksel geriverim endeksi “Ra” ile gösteriliyor olup, birimsizdir. Değeri de 0 ila 100 arasında değişmektedir. Örneğin; Işık kaynağının renksel geriverim endeksi, maksimum olan 100 değerine sahip ise (Ra=100)’dır diyebiliriz. Bu durum o kaynağın tayfının referans kaynak ile aynı olduğu anlamına gelmektedir.
Armatür sistemleri genel olarak; Işık kaynaklarından çıkan ışığın dağılımını kontrol etmek, ona istenilen şekli vermek, elektrik devrelerini fiziksel etkilere karşı korumak, kamaşmayı azaltmak , estetik hislere ve konfor ihtiyacına cevap verebilmek amacıyla kullanılan aydınlatma sistemleridir. Bu aydınlatma sistemleri, aydınlatmaların “aydınlatma hesapları”nın yapılabilmesi için gerekli en önemli etkendir.
Bir aydınlatma armatürünün boşlukta yansıttığı, farklı doğrultulardaki ışık şiddetlerinin uç geometrik yüzeyidir. Bu yüzeylere ise armatürün “ışık dağılım yüzeyi” denir. Işık dağılımının elde edilmesi için sonsuz doğrultuda ölçüm yapılması gerekir. Bu nedenle daha pratik olmasından dolayı, aydınlatma armatüründen geçen çeşitli düzlemler ile ışık dağılım eğrileri tablo halinde verilir. Böylelikle Aydınlatma hesapları doğru düzgün şekilde yapılır. Işık dağılım eğrileri ve ışık şiddeti tabloları 1000 lm olarak (cd/klm) verilmektedir. Bu sebeple de CIE’e göre armatürlerin ışık dağılım eğrileri ise A, B ve C halinde üç farklı düzlemde verilebilir.
Turkish 
English