BLOG
BLOG
Günümüzde modern iç mekân aydınlatmalarında sıkça tercih edilen LED panel aydınlatmalar, enerji verimliliği ve uzun ömür gibi avantajlarıyla öne çıkıyor. Ancak her teknolojide olduğu gibi, LED aydınlatmalarda da bazı teknik sorunlar yaşanabiliyor. Bu sorunların başında ise “flicker” yani titreşim problemi geliyor. Led panellerde meydana gelen bu sorun hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için içeriğimize göz atabilirsiniz. Böylelikle yaşadığınız ortamlarda daha sağlıklı ve konforlu bir aydınlatma deneyimi oluşturabilirsiniz. Şimdiden keyifli okumalar ve iyi günler dileriz.
LED panel aydınlatmalarda “flicker” (titreşim) sorunu, ışığın saniyede birçok kez yanıp sönmesiyle oluşan bir problemdir ve çoğu zaman çıplak gözle fark edilemeyebilir. Ancak bu titreşim özellikle uzun süreli maruziyetlerde göz yorgunluğu, baş ağrısı, dikkat dağınıklığı ve migren gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu bağlamda Flicker genellikle düşük kaliteli LED sürücüleri, uygunsuz dimmer kullanımı veya dengesiz elektrik akımı gibi teknik yetersizliklerden kaynaklanır. Özellikle düşük frekanslı PWM (pulse width modulation) yöntemleriyle kontrol edilen LED’lerde bu sorun daha yaygındır. Aynı zamanda LED panel sistemlerinin kalitesi, sürücü devrelerinin kararlılığı ve uygun kurulum büyük önem taşıdığından, modern ve kaliteli ürünlerde flicker etkisi minimuma indirilecek şekilde tasarımlar yapılmaktadır. Bu nedenle profesyonel aydınlatma alanlarında bu unsurlar dikkate alınarak ürün seçimi yapılmalıdır.
LED panel aydınlatmasında flickerın oluşmasının belli başlı nedenleri vardır. Bu nedenler belli başlı durumlara göre değişkenlik göstermektedir. Bahsi geçen bu durumlara göz atmak gerekirse şunlardır;
Kalitesiz ya da dengesiz güç sağlayan sürücüler, LED’e iletilen akımın sabit olmamasına neden olur. Bu durumda ışıkta hızlı dalgalanmalara yani flickera yol açar.
LED’lerin parlaklık kontrolü için kullanılan düşük frekanslı PWM sinyalleri, insan gözüyle fark edilmese de titreşim yaratabilir. Bu da özellikle kamera çekimlerinde ya da uzun süreli kullanımda rahatsızlık oluşturur.
LED’lerle uyumlu olmayan dimmer anahtarları, ışık seviyesini kontrol etmekte zorlanır ve bu da ani ışık değişimlerine neden olabilir. O yüzden mutlaka dimmerle panel aydınlatmasının uyumuna dikkat edilmelidir.
Elektrik şebekesindeki düzensizlikler ve anlık voltaj düşmeleri ya da yükselmeleri LED ışığın yanıp sönmesine neden olabilir. Bu sebeple de led panel aydınlatmalarında titreşimler söz konusu olur.
LED devresinde yeterli kapasitör bulunmaması durumunda akım düzgün filtrelenemez bu da ışığın istikrarsız yanmasına neden olabilir.
Özellikle endüstriyel alanlarda kullanılan bazı cihazlar, şebekede harmonik bozulmalara yol açar. Meydana gelen bu bozulmalar, LED sürücüsünü etkilenmesine ve flicker oluşumuna sebep olabilir.
Ucuz ve kalitesiz LED modüller, hem termal yönetimi hem de elektriksel regülasyonu kötü yaptığı için sıkça titreşim problemi yaşatır.
Led panellerde titreşim sorununu önlemek için almanız gereken bazı önlemler mevcuttur. Bu önlemlerden bahsetmek gerekirse şunlardır;
LED panellerde titreşim (flicker) sorununun tespiti, hem görsel hem de teknik yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu yöntemlerin en başında akıllı telefon kamerası ile LED ışığın videosunu çekmek gelmektedir. Çünkü düşük kaliteli veya flicker üreten bir LED ışığında, videoda dalgalı çizgiler veya yanıp sönme efektleri gözlemlenir.Ancak bu yöntem her zaman güvenilir sonuç vermez. Aynı zamanda daha hassas ve doğru sonuçlar için flicker ölçüm cihazları (flickermeter) veya osiloskop gibi profesyonel ekipmanlar kullanılabilir. Bu cihazlar, ışık kaynağının yaydığı frekansı, ışık yoğunluğundaki dalgalanmayı ve dalga şekillerini analiz ederek titreşim seviyesini belirler. Ayrıca EEE 1789 standardına uygunluk ölçümleri ile bir LED’in insan sağlığı açısından güvenilir olup olmadığı değerlendirilebilir.
Led panellerde flicker sorunu belli başlı durumlara da neden olabilmektedir. Meydana gelen bu durumlar, titreşim sorununu da beraberinde getirir. Bahsi geçen bu durumlar şu şekildedir;
LED panel aydınlatmalarda flicker sorununu önlemek, hem yaşam alanlarınızı daha konforlu hale getirmek hem de sağlığınızı korumak için büyük önem taşır. Yukarıdaki yöntemlerle titreşim sorununu kolayca tespit edebilir ve önleyebilirsiniz. Daha fazla bilgi edinmek ve üstün kaliteli çözümlerle tanışmak için LED panel armatür çeşitlerini keşfedebilirsiniz.
Flicker sorununu azaltmak için sabit akım (constant current) sağlayan, yüksek frekanslı PWM (Pulse Width Modulation) kontrollü ve “flicker-free” etiketine sahip LED sürücüler tercih edilmelidir. Ayrıca yüksek kaliteli, düşük harmonik bozulma (THD) sunan sürücüler, titreşimi minimuma indirir.
Flicker oranı, ışık kaynağının yaydığı ışığın zaman içindeki dalgalanma yüzdesidir. %10’un altındaki flicker oranı genellikle insan gözü için fark edilmez ve güvenli kabul edilir. %10–30 arası orta riskli, %30’un üzeri ise rahatsızlık verici ve sağlık açısından riskli olabilir.
Flicker doğrudan enerji tüketimini arttırmaz. Ancak düşük kaliteli sürücüler verimsiz çalıştığı için dolaylı olarak enerji kaybına ve kısa ürün ömrüne neden olabilir. Ayrıca yanlış sürücüler, LED’in performansını ve dayanıklılığını olumsuz etkiler.
Toplu alımlarda mutlaka numune ürünler üzerinde flicker ölçüm cihazı (flickermeter) ile test yapılmalıdır. Ayrıca düşük bütçeli bir yöntem olarak, akıllı telefon kamerasıyla yavaş çekim video alınarak ışıkta titreme olup olmadığı kontrol edilebilir. Ürünün “flicker-free” sertifikalı olması da önemli bir referanstır.
Flicker sorunu yalnızca LED panellerle sınırlı değildir. Floresan lambalar, kompakt floresan (CFL) ve bazı eski halojen sistemlerde de görülebilir. Ancak LED teknolojisinin yanlış uygulanması, bu sorunu daha sık hale getirebilir.
Montaj şekli doğrudan flicker oluşumunu etkilemez. Ancak sürücü ile panel arasındaki mesafe, elektrik bağlantılarının kalitesi ve ortamda oluşabilecek titreşimli kaynakların yakınlığı gibi dolaylı faktörler flicker riskini artırabilir. Profesyonel montaj ve doğru kablolama önemlidir.