Dalgalar şeklinde yayılabilen ve elektromanyetik spektrumun görünür kısmını oluşturan, insan gözü tarafından algılanabilen ve 380 nm ile 780 nm dalga uzunluğu arasındaki kısmı oluşturan özel enerjiye “Işık” denmektedir. Bu özel enerji, dalga veya foton şeklinde yayılmakta olup, evrendeki en hızlı madde olarak bilinmektedir.
Işık şiddeti genel manada, belli bir zamanda ve belli bir doğrultuda yayılan birim zamandaki ışık yoğunluğuna denmektedir. Bu ışık yoğunluğu, noktasal ışık kaynakları için tanımlanıyor olup, ışığın doğrultusuna bağlı olarak büyümektedir. Bahsi geçen bu terimin sembolü “I, birimi ise “Candela” (Kandela)’dır
Bir ışık kaynağının birim zamanda yaymış olduğu ışık miktarı olarak da bilinen ışık akısı,”Lm” ile gösterilmekte ve birimi ise “Lümen’dir. Enerji akısı olarak da bilinen bu ışık akısı, ışık kaynağından çıkarak, gözün gündüz vaktinde ki görmesine ait spektral duyarlılık eğrisine göre değerlendirilmektedir.
Ortalama aydınlık düzeyi birimidir. Bu birim yüzeye düşen ışık akısının dik bileşeninin, yüzeye olan oranıdır. Bu oran lx ile gösterilip, Birimi lm/m2 =lüks’tür
Aydınlatması yapılan alanlar arasinda, aydınlatma seviyelerinin çok farklı olmasıdır. Örneğin; Çalışma alanının aydınlık seviyesinin, diğer alanlardaki aydınlatma seviyelerinden farklı olması gerekir. Aksi halde dikkat dağınıklığı oluşabilir.
Parlak bir ışık kaynağının insan gözü üzerindeki etkisine denmektedir. Bu etki ortamdaki nesnelerin ve çalışma alanının görülmesini zorlaştırır. Kamaşma sorunun yaşanmaması için mutlaka, aydınlatması sağlanacak bölgeye yüksek güçlü ürün yerine, birkaç farkı ürün kullanılmalıdır. Böylelikle kamaşma sorunu ortadan kalkar.
Işık kaynağının yaydığı ışık akısının, harcadığı güce bölünmesi ile elde edilen değere ışık verimi denmektedir. Bu değer “etkinlik faktörü” olarak da adlandırılmaktadır. “η” ile ifade ediliyor olup, birimi birimi lümen/watt (lm/w)’dır.
Işıksal verimle aynı anlama gelen etkinlik faktörü, belirli bir ışık kaynağından yada armatürden çıkan ışık akısının kaynağının, toplam güce oranıdır diyebiliriz. Kısaca ışık kaynağının veya armatürün şebekeden çektiği 1W’lık güce karşılık yansıttığı ışık akısı değeridir.
Parıltı genel olarak, yüzeyin herhangi bir noktasına ve doğrultusuna bağlı olup, ışık şiddeti ile ilgili bir kavramdır. Bu kavram, “L” harfi ile gösterilmekle beraber, birimi cd/m2’dir. Parıltı, ışık üreten bir aydınlatma sistemi veya armatür olabileceği gibi, başka bir aydınlatma sisteminden ışığı yansıtan ikincil bir ışık kaynağı da olabilir.
Yansıyarak gelen ışığın, oranını ifade etmektedir. Bu oran ne kadar yüksek ise, yüzey o kadar parlak ve pürüzsüzdür. Bahsi geçen bu oran, “ρ” ile ifade edilmektedir.
Aydınlatma sistemlerinin genel olarak ürettiği ışıklara denir. Bu ışıklar genel olarak lüminesan,elektrolüminesans ve termik olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır.
Armatürden çıkan ışık akısının, armatürün içindeki toplam ışık akısına olan oranına denmektedir.
termik ışık üretimi, katı yada sıvıların yüksek sıcaklığa geçtikleri andaki hallerine denir. Örneğin; Enkandesen (akkor telli) lambalar bu esasa göre ışık üretirler. Ürettikleri bu ışık tayfı süreklidir.
Moleküllerin uyarıldıkları durumdan temel duruma geçerken, aldıkları enerjiyi geri verirler. Bu durumda 2 katı elektrotun iletken hale gelip, elektron akışının gaz atomlarını uyarması ile gerçekleşir. Eğer bu elektronlar yeterli büyüklükte ise ışıma olur. Bu sebeple gazların çeşidine ve kısmi basınçlarına göre belli dalga boylarında ışık yayarlar. Böylelikle lüminesan ışık üretimine göre çalışan lambalar, içindeki gazın basıncından dolayı yüksek basınçlı ya da alçak basınçlı olarak adlandırılır.
Tüm aydınlatma armatürlerinin toza, suya, katı cisimlere ve neme karşı dayanıklılığını ifade eder. Bu dayanıklılık terimi uluslararası kabullere göre, IPX1X2 kodu ile gösterilmektedir. Bu kod doğrultusunda (X1) katı cisimleri, (X2) ise suya karşı olan dayanıklılığı ifade etmektedir.
Maksimum ışık şiddeti, düşey alanda 65°’lik açı ile sınırlandırılmış aydınlatma armatürü türüne denmektedir. Bu tür aydınlatma armatürleri üst yarı uzaya hiç ışık yaymamaktadır.
Maksimum ışık düzeyi düşey alanda 75°’lik açı ile sınırlandırılmış aydınlatma armatürü çeşididir. Yarı- ekranlı aydınlatma armatürleri üst yarı uzaya gönderdiği ışık akısı % 10’dan fazla değildir.
Maksimum ışık düzeyi belli bir açı ile sınırlandırılmamış aydınlatma armatürü çeşididir. Bu aydınlatma armatürü çeşidi düşeyde 90°lik açıda ışık şiddeti yansıtmaktadır. Ayrıca ekransız armatürler her ne olursa olsun lambanın ışık akısı 1000 cd’yı aşmamaktadır.
Elektrolüminesan genel olarak elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüştürülmesine dayalıdır. Bu ışık üretimi elektronların tek yönlü olarak hareket eden ve üzerinden elektrik akımı geçtiği anda ışık yayan ışık kaynaklarıdır. Böylelikle bir P-tipi yarı iletkenin, bir N-tipi yarı iletken ile birleşmesinden meydana gelen LED çipleri, negatif taraftan pozitif tarafa geçip boşluklar ile birleşerek foton yayarlar. Özellikle 1999 yılından sonra etkinliği artan LED Aydınlatmalar; yüksek verimliliği, kaliteli renk özellikler ve uzun ömürlü oluşları nedeni ile ön plana çıkmaktadırlar. En yaygın LED çipleri şunlardır;
Elektrolüminesan genel olarak elektrik enerjisinin ışık enerjisine dönüştürülmesine dayalıdır. Bu ışık üretimi elektronların tek yönlü olarak hareket eden ve üzerinden elektrik akımı geçtiği anda ışık yayan ışık kaynaklarıdır. Böylelikle bir P-tipi yarı iletkenin, bir N-tipi yarı iletken ile birleşmesinden meydana gelen LED çipleri, negatif taraftan pozitif tarafa geçip boşluklar ile birleşerek foton yayarlar. Özellikle 1999 yılından sonra etkinliği artan LED AydınBeyaz ışık ile Led’ler temelde 2 şekilde elde edilmektedir. Bunlar;
Eğer Led’ler ile armatür tasarımı yapılacaksa optik tasarımlar başta olmak üzere, ısıl ve elektriksel akım göz önüne alınmalıdır. Özellikle yüksek güce sahip LED’lerde, küçük bir ışık çıkmaktadır. Bu nedenle oluşabilecek karma sorunlarını iyi bir optikle engellenebilir. LED’lerin elektrik enerjisini,ışık enerjisine çevirme oranını göz önünde bulundurduğumuzda, %20-40 arasında değiştiğini gözlemleyebiliriz. Ancak geri kalanın %60-90 ise ısıya dönüşmektedir. Buna göre ısıl tasarımı iyi yapılmış Led armatürde, ısı birikir ve şığın üretildiği birleşim noktasında sıcaklık artar. Buna ek olarak LED birleşim sıcaklığının artışı ise, Led’in ışıksal verimini düşürür ve birim güç başına elde edilen ışık akısı miktarını gösteren etkinlik faktörü değerini azaltır. LED çipleri genel olarak doğru akım ile çalışmaktadırlar. Bu sebeple şebekeden enerji alabilmeleri için bir sürücü ile kullanılırlar. Kullandıkları bu sürücünün ikinci faydası ise LEDin ihtiyaç duyduğu nominal akımı oluşturmaktır. Böylelikle LED sürücülerin verim oranları azalmaktadır.latmalar; yüksek verimliliği, kaliteli renk özellikler ve uzun ömürlü oluşları nedeni ile ön plana çıkmaktadırlar. En yaygın LED çipleri şunlardır;
English 
Turkish