Aydınlatma Terimleri

Lümen (lm)

Lümen genel olarak Işık akısı birimi olarak bilinmektedir. Bu birim herhangi bir ışık kaynağından çıkar ve normal göz yardımıyla spektral duyarlılık eğrisine göre değerlendirilir. Lümen değeri “küre” adında özel bir cihaz yardımı ile ölçülür.

Lüks (lux veya lx)

Aydınlık düzeyi birimi olan lux,  yüzeydeki ışık şiddetini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Örneğin; 2 m²’lik bir yüzeye düşen ışık akısı 2 lm ise, bu yüzey üzerinde oluşan aydınlık ( düzeyi ) 2 lux ya da 2lm/m²’dir. Buna ek olarak aydınlık miktarı yüzeyle bağlantılı değildir. Yüzeyin yansıma miktarının ne olduğu farketmeksizin, aydınlık mıktarı ışık miktarından gelen yoğunluğuna bağlıdır. Bu yüzden bu miktarı ölçmek için Lüksmetre adı verilen cihazlar kullanılmaktadır.

Candela (cd)

Işık şiddetinin birimi olan Candela, her doğrultuda düzgün ışık veren ve 1 steradyanlık uzay açısında, 1 lm’lik Işık akısı geçiren noktasal ışık kaynağı şiddetidir diyebiliriz. 

Işık Açısı (Derece – °)

Bir ışık kaynağından çıkarak, etkin şekilde yayılım gösterdiği yönü gösterir. Bu doğrultuda  LED aydınlatmalar haricinde tüm ışık  ve ışık kaynakları, her yönde ışık yayılımı yaparlar. Ancak bu ışık kaynakları, belli  başlı yansıtıcılar kullanılarak kontrol edilebilir.  Örneğin; 10° ≈ 45°= Vurgu Aydınlatması 60° ≈ 120°  = Genel Aydınlatma

Watt (W):

Uluslararası standart güç birimi olarak bilinen Watt, 1 voltluk (V) elektriksel potansiyelde 1 amperlik (A) akım geçtiğinde, watt terimi kullanılabilir.

CIE

CIE, “Commission Internationale de l’Éclairage” kelimelerinin baş harflerinden oluşan ve İngilizce olarak “International Commission on İllumination” olarak bilinen uluslararası bir kuruluştur. CIE, ışık, aydınlatma ve renk konularında standartları belirlemek ve araştırmalar yapmakla ilgilenen bir organizasyondur.

Işık Kirliliği

Işığın fazla miktarda çevreye yayılmasıyla savurganlığa, astronomik gözlemlere engel olan, aynı zamanda da doğal hayatı tehlikeye sokan ışık miktarına verilen isimdir.

Uzay Açı

İçerisinde kısmi ışığın geçtiği, piramit veya koni şeklindeki uzay parçasına verilen addır. Birimi ise, steradyan (sr)’dır.

Işık Dağılım Eğrisi (Polar Fotometri) 

Işık dağılım eğrisi veya polar fotometri eğrisi, bir kaynağın ışığının belirli bir yönde ne kadar yoğun olduğunu veya ne kadar enerji taşıdığını gösteren bir grafiktir. Bu eğriler, bir kaynağın ışığının belirli bir açı veya yönde nasıl dağıldığını görselleştirmek için kullanılır. Özellikle, bir lambanın veya diğer aydınlatma cihazlarının yüzeydeki ışık dağılımını incelemek için kullanılırlar. Bu eğriler, belirli bir açıda veya yönde ışığın yoğunluğunu veya ışık akısını gösterir.

Üst Yarı Uzay Işık Akısı Oranı (ULOR)

Aydınlatma armatürlerinin yukarı yönlü ışık yayılmasını belirlemek için kullanılan bir ölçümdür. Bu terim, aydınlatma armatürlerinin üst yarı uzayda yaydığı ışık miktarının toplam ışık akısına oranını ifade eder.

Alt Yarı Uzay Işık Akısı Oranı (DLOR)

aydınlatma armatürlerinin alt yarı uzayda yaydığı ışık miktarının toplam ışık akısına oranını ifade eder. Bu terim, aydınlatma armatürlerinin yere veya çalışma alanına doğru yaydığı ışık miktarının ölçümü ve değerlendirmesi için kullanılır.

Koruma Derecesi

Aydınlatma armatürlerinin tozlara, nem oranına ve suya karşı dayanıklılığını ifade eden bir terimdir. Bu terim uluslararası alanda, IPX1X2 kodu ile ifade edilir. Koruma değerindeki ilk rakam (x1) katı cisimleri, ikinci rakam (x2) suya karşı koruma derecesini ifade eder.

Ekonomik Ömür

Bir lambanın 100 saat kullanım sonrasındaki, toplam ışık akısındaki lambaların kullanılmaz hale gelmesi ve ışık akılarındaki azalmalardan dolayı yaklaşık %30 değer kaybettiği sürede geçen zamana denir.

Işık ve Işınım:

“Işık”, elektromanyetik spektrumun belirli bir bölgesinde bulunan ve insan gözü tarafından algılanabilen elektromanyetik radyasyonun bir formunu tanımlar. Genellikle görülebilir ışık, gökkuşağının renklerini oluşturan kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor gibi renklerin yanı sıra beyaz ışığı içerir. Ancak, elektromanyetik spektrumun diğer bölümleri de kızılötesi, ultraviyole, x ışınları ve gama ışınları gibi ışık türlerini içerir. “Işınım” ise, bir kaynaktan yayılan enerjinin taşıyıcısı olan elektromanyetik dalgaları ifade eder. Işınım, bir kaynaktan çevreye yayılan elektromanyetik enerji dalgalarının yayılması sürecidir. Işık, birçok farklı kaynaktan yayılabilir; Örneğin, güneşten gelen doğal ışık, lambalardan, lazerlerden, LEDlerden ve diğer yapay ışık kaynaklarından gelen yapay ışık gibi.   Kısacası, “ışık” terimi, elektromanyetik spektrumun belirli bir bölgesindeki radyasyonu tanımlarken, “ışınım” terimi, bir kaynaktan yayılan bu elektromanyetik enerjinin taşınması ve yayılması sürecini ifade eder.

Color Temperature

Işık kaynağının gözlemlendiğindeki renk tonunu ifade eden bir ölçümdür. Renk sıcaklığı, Kelvin (K) birimiyle ölçülür ve bir ışık kaynağının renginin insan gözü tarafından algılanan sıcaklık derecesini temsil eder. Renk sıcaklığı genellikle sıcak ve soğuk renkler arasında bir ölçü olarak düşünülür. Düşük renk sıcaklıkları (örneğin, 2700K – 3000K), daha sıcak ve sarımsı bir ışık rengini temsil ederken, yüksek renk sıcaklıkları (örneğin, 5000K – 6500K), daha soğuk ve mavi tonları içeren bir ışık rengini temsil eder.

Işık Rengi

Işık kaynağının yaydığı ışığın renk özelliklerini ifade eder. Işık rengi, ışığın gözle görülen renk spektrumunu belirtir ve genellikle belirli bir renk sıcaklığına veya dalga boyuna dayanır. ışık rengini genel olarak 3 kategoride inceleyebiliriz Bunlar; Sıcak beyaz, Doğal beyaz ve Gün ışığı beyazıdır.

  • Sıcak beyaz < 3300 K (ww)
  • Doğal beyaz 3300-5000 K (nw)
  • Gün ışığı beyazı > 5000 K. (tw)

Renksel Geriverim

“Renk geriverim indeksi” olarak da bilinen Renksel geriverim, bir ışık kaynağının gerçek renklerin doğru bir şekilde algılanmasına ne kadar katkıda bulunduğunu ölçen bir ölçümdür. Bu indeks, bir ışık kaynağının spektrumunun, nesnelerin gerçek renklerini doğru bir şekilde yansıtma yeteneğini değerlendirir. Örneğin; renksel geriverim indeksi, 0 ile 100 arasında bir değer alır. Daha yüksek bir renksel geri verim indeksi, bir ışık kaynağının daha doğru renklerin algılanmasına daha fazla katkıda bulunduğunu gösterir. 100, ideal bir renksel geri verim indeksi olup, gerçek renkleri tam olarak yansıtan bir ışık kaynağını temsil eder.

en_USEnglish